(Nie) Groźna architektura: Architektura gotycka we Francji

Od czego się zaczęło?

Od 1144 roku kiedy opat Suger wybudował chór do kościoła w Saint Denis. Chór był z obejściem i kapliczkami. Teraz pytanie jak to się rozprzestrzeniło, co tak wszystkich nagle wzięło na gotyk? Bo ten opat taki cwany był i wszystkich zaprosił żeby podziwiali jaki ma piękny chór. Przyjechali z różnych stron i się zarazili. Zaraz potem w 1145 spłonął fragment katedry w Chartres i też postanowili sobie taki super nowoczesny chór wybudować. Tak zaczął się pierwszy etap architektury gotyckiej we Francji. Łatwo odróżnić bo jeszcze okienka nie zajmują całych ścian, wimperg nie ma i plany tych świątyń są takie bardziej kanciaste.

Przykłady

Katedra w Saint Denis

Katedra w Chartres

Katedra w Chartres w 1196 roku znowu spłonęła (jakiegoś pecha mieli L) i już cały kościół odbudowali w nowym stylu.

Katedra w Sens

Taka podobna do Saint Denis trochę. I tutaj uwaga uwaga!! Architektem był Wilhelm z Sens, który został zatrudniony przez anglików do wzniesienia chóru i korony w Canterbury (i tutaj mamy początek gotyku w Anglii)

Wygląd katedry gotyckiej

Przydałoby się powiedzieć jak taka katedra w ogóle wygląda. Najpierw plan żeby jakąś chronologię zachować. Występuje tu zastosowanie systemu wiązanego! I on wygląda tak, że jest nawa główna, która została podzielona na przęsła, tak samo nawy boczne, tylko jednemu przęsłu w nawie głównej odpowiadają po 2 fragmenciki naw bocznych i przez to sklepienie w nawie głównej jest 6 dzielne (4 dzielne i jedno żeberko łączące nawy boczne które dzieli tak że się robi 6 dzielne).

Występuje oczywiście chór z obejściem i w niektórych tak jakby zanika transept, tzn robi się chór na taką samą szerokość i już transepciku nie widać.

Jak wejdzie się do środka to mamy podział na arkady, nad nimi triforia i wyżej okna (uwaga uwaga! we wczesnych budowlach jest jeszcze empora pod triforiami, ale ona w okresie dojrzałym zanika).

A na zewnątrz mamy fasadę haromoniczną, czyli taką która odtwarza dalszą część budowli (w przeciwieństwie do parawanowej angielskiej bo ona jak sama nazwa wskazuje wszystko zastawia i nie wiadomo jak „gruba” jest dalsza część). Oczywiście nie można zapominać o systemie przyporowym! Kościół wygląda jak statek w stoczni tylko że jest już na stałe tak unieruchomiony :) Co ważne te katedry są bardzo wysokie bo mają tak 38-48 metrów wysokości, co w porównaniu z krakowskim kościołem Mariackim, który ma 28 metrów, musi robić wrażenie!

Gotyk dojrzały

Jak był gotyk wczesny no to jakoś się musiał rozwinąć i stać się dojrzałym (standard, zawsze jak się architektura rozwija to najpierw są takie nieśmiałe próby, potem wszyscy na jedno kopyto robią, a na koniec zaczynają świrować i udoskonalać). Tutaj się wszystko rozwinęło ładnie i urtwalił się schemat budowania katedr gotyckich.

Przykłady

Katedra w Narbonne

Katedra w Laon

Katedra w Beauvais

Katedra w Amiens

Reims

To jest bardzo ważna katedra ponieważ to tam odbywała się koronacja królów francuskich.

Późna faza gotyku

Na koniec powstały śmieszne odmiany czyli gotyk promienisty i płomienisty.

Gotyk promienisty (rayonant) --> cechuje go praktycznie zanik ścian, okna są praktycznie wszędzie i doskonale widoczne są elementy konstrukcyjne budowli

Przykłady

Saint Chapelle w Paryżu

Kaplica ta była wzniesiona po to, żeby przechowywać tam koronę cierniową, ale obecnie korona przebywa w Notre Dame w Paryżu